Raymond Braine

28 april 1907 - 25 december 1978

Foto uit 'De Gedenkschriften van Raymond Braine'

        Het verhaal van Raymond begint op 28 april 1907 in Berchem, waar hij zeven jaar na zijn broer Pierre op de wereld kwam. Oudere broer Pierre was de eerste in de familie die voetbal ontdekte en er verliefd op werd. In 1919 debuteerde hij bij het eerste elftal van Beerschot VAC. Raymond volgde hem drie jaar later, toen moest hij nog vijftien jaar worden! Trainer Jules Delausnay gaf hem een plaats in de spits. Al snel leert hij hoe hij zich moet opstellen naast Ivan Thys, tweemaal topscorer van de Belgische competitie en vader van Guy Thys. Bij zijn tweede wedstrijd, op Standard, vond de jonge Braine al twee keer de weg naar het doel!

        Slechts anderhalf jaar later wonnen de broers Raymond en Pierre hun eerste Belgische titel. In 1925, 1926 en 1928 deden ze dat nog eens over. Raymond werd ook tweemaal topschutter in eerste klasse in 1928 en 1929.

        Dankzij zijn indrukwekkende kwaliteiten kon hij op 15 maart 1925, op 18-jarige leeftijd, voor de allereerste keer het shirt van de Rode Duivels aantrekken. In 1928 behoorde hij tot het team dat deelnam aan de Olympische Spelen in Amsterdam. Hij speelde drie wedstrijden, scoorde evenveel doelpunten en werd door de internationale pers gekozen voor het Wereldelftal. Het zou dan ook meer dan logisch geweest zijn dat Braine twee jaar later in 1930 mocht deelnemen aan het eerste WK ooit in Montevideo (Uruguay).

De Rode Duivels op de Olympische Spelen van 1928
met onderaan in het midden Raymond Braine
kaart uit eigen collectie

        Begin 1930, op het toppunt van zijn carrière, ontstond er echter heel wat heibel rond de sterspeler van Beerschot. Braine had het Café Matador op het Kiel overgenomen en werd ervan beschuldigd zo de regels van het amateurisme te overtreden. De Voetbalbond had namelijk beslist dat spelers uit de A-kern van een club geen café mogen houden omdat dit strijdig is met hun statuut van amateur. Het voetbal in België is dan nog niet betaald maar volgens de Bond slaan die voetballers onrechtstreeks munt uit hun populariteit. De Bond schorst hun beste speler en schiet zich daarbij ook zelf in de voet door verzwakt naar het eerste WK te vertrekken.

        Verschillende professionele voetbalteams stonden in de rij om Braine in te lijven en in juni 1930 trok hij naar Sparta Praag (In die tijd werd het beste voetbal ter wereld in Midden-Europa gespeeld). Raymond Braine werd een legende in de Gouden Stad. Hij won twee landstitels (1932 en 1936) en werd twee maal topscorer. Maar bovenal won hij in 1935, wat toen misschien wel even prestigieus was als de Champions League vandaag, de Mitropa Cup.

Ferencváros - Sparta Praag (Heenwedstrijd finale Mitropa Cup 1935)
Het team van Sparta Praag met links Raymond Braine.
kaart uit eigen collectie

        In de overtuiging dat Tsjechië ooit het WK zou kunnen winnen met Braine wilden ze dat hij zich liet naturaliseren. Maar vanwege zijn uitzonderlijke prestaties in het buitenland veranderde de Belgische Voetbalbond van houding, in 1935 werd hij terug opgeroepen voor de Belgische Nationale ploeg.

De voorpagina van het tijdschrift Sport Revue van 31 maart 1935
kondigt de terugkeer van Raymond Braine aan.
tijdschrift uit eigen collectie

        De comeback van de jongste Braine in de nationale ploeg luidt nog een andere in: zijn terugkeer naar Beerschot. Raymond Braine's thuiskomst was uitstekend. Hij won nog twee Belgische kampioenschappen (1938 & 1939) en nam deel aan zijn eerste (en enige) wereldbeker, de wereldbeker van 1938.

        Braine speelde in het totaal 54 keer voor de Rode Duivels. Door zijn schorsing miste hij 47 interlands, hij had het eerste lid van de zogenaamde 'Club van Honderd' kunnen worden. Wel was hij de eerste Belgische beroepsvoetballer die het in het buitenland waar maakte. Op 26 oktober 1938 wordt Braine aangesteld als kapitein van de Europese selectie, die een wedstrijd speelt tegen Engeland om de 75e verjaardag van de Football Association te vieren. 

        Op 25 december 1978 overleed Raymond Braine in zijn woning te Antwerpen. Hij zal altijd de eerste grote Belgische spits blijven. Dat ze hem ook bij Sparta Praag niet vergeten zijn bleek in 2020 toen ze het in het Tsjechisch kampioenschap voor hun 127e verjaardag opnamen tegen Budějovice in een speciaal retroshirt ter ere van Raymond Braine.

Retroshirt ter ere van Raymond Braine
foto Brecht Schelstraete

        Tussen 17 september en 19 december 1949 verschenen de memoires van Raymond Braine in de vorm van 8 tijdschriftjes. Met 'Duizend en één match, de gedenkschriften van Raymond Braine' was hij één van de eerste spelers in ons land die zijn herinneringen te boek stelde.

Duizend en één match, de gedenkschriften van Raymond Braine
eigen collectie

In mei 1925 vertrekken de Rode Duivels op mini-tournee. Nieuw op het veld: het fenomeen Raymond Braine, die plaats neemt naast zijn broer Pierre, maar duidelijk van een ander kaliber is.
Bovenstaande foto is van de wedstrijd op 21 mei 1925 tegen Hongarije. In zijn gedenkschriften tekende Raymond Braine op hoe hij de match ervaarde:

"Er zijn zo van die uitslagen die uit de hemel vallen. Zo Hongarije - België 1-3. Het viel als een donderslag op de hoofden van de Hongaren, die twee uren voordien nog van 10-0 min of meer hadden gedroomd. Bij het eindsignaal zag ik plots als een alles wegkerende mensengolf, duizenden toeschouwers het speelveld bestormen. Zo een heel bange was ik wel nooit geweest, maar feitelijk had ik toch ook nooit een bloedneus en een koppel blauwe ogen gehouden. Gelijk een zot koerste ik de brand uit regelrecht naar de kabien, riskeerde nog even mijn hoofd om te draaien en zag mijn tien medespelers door de opgetogen massa in triomf gedragen.
Zo bewezen de Hongaren hun sympathie aan hun overwinnaars. In Budapest klopt er een hart van sportiviteit want... moest het u, vriend speler, ooit in België eens gebeuren dat gij op verplaatsing tijdens het kampioenschap, na een overwinning de toeschouwers het veld ziet overrompelen, dan geef ik u de de raad op slag klikken en klakken te pakken en in derde vitesse de veiligheid van uw kleedkamer op te zoeken.
Met meer dan één druppelke heimwee in onze harten verlieten wij dat Budapest waar wij zovele heerlijke momenten mochten rapen."