Back-carré (voetbalhistories)

woensdag 8 mei 2024

woensdag 8 mei 2024 (V-Day 2024)

Herdenking AS Oostende speler Georges Hinderijckx naar aanleiding van de bevrijding in 1945

Op 8 mei 2024 werd in Oostende Victory Day gevierd, de dag waarop nazi-Duitsland zich terug trok en er een einde kwam aan het verschrikkelijke naziregime. Ter gelegenheid van deze dag werden zeven struikelstenen onthuld voor Oostendse verzetshelden en politieke gevangenen. Eén van die zeven struikelstenen was ter ere van Georges Hinderijckx, destijds de aanvoerder van AS Oostende. Hij overleed op 29-jarige leeftijd in een concentratiekamp.

Herdenkingsprentje uit eigen collectie

Georges Hinderijckx werd geboren op 21 november 1915 in South Kensington, VK. In 1940 trad hij in het huwelijk met Georgette Jongbloet en kreeg twee zonen, Anthony (1941) en Danny (1943).

AS Oostende

Foto: Fan pagina AS Oostende

In 1933 begon Georges Hinderijckx aan zijn veelbelovende voetbalcarrière bij de junioren van AS Oostende, maar het daaropvolgende seizoen (1933-1934) maakte hij al deel uit van het eerste elftal. Zijn debuut in de spits was op 8 april 1934 tegen Club Ronse. Hoewel AS Oostende die wedstrijd met 5-2 verloor, liet de jonge Georges Hinderijckx zien dat hij talent had. Hij speelde vanaf dat moment regelmatig in het eerste elftal. Later zou hij vooral opvallen als verdediger. In een wedstrijd tegen Tubantia ging het niet goed voor AS Oostende. Aanvoerder Stangé moest ingrijpen en plaatste spits Hinderijckx in de verdediging. Hij deed het zo goed dat hij daarna vaker in de verdediging speelde. Hinderijckx werd gewaardeerd op het voetbalveld en bloeide vooral open in de jaren '40 op. Het was geen verrassing dat hij, na een schouderbreuk van aanvoerder Wets in februari 1943, werd aangewezen als zijn vervanger. Tussen 1933 en 1944 speelde Hinderijckx maar liefst 182 officiële wedstrijden in het eerste elftal van AS Oostende.

Wereldoorlog II

Op professioneel vlak werkte Georges Hinderyckx bij het politiekorps van Oostende. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij als adjudant gemobiliseerd en teruggeroepen als reserveofficier. Op 1 augustus 1942 werd hij door het schepencollege van Oostende uit zijn functie ontslagen, zogenaamd vanwege onbetrouwbaarheid en ongeschiktheid voor zijn werk. In werkelijkheid was dit omdat hij weigerde te buigen voor het nazi-bestuur. Op 17 november 1943 werd hij in zijn woning aan de Zwaluwenstraat in Oostende gearresteerd door de Gestapo en overgebracht naar Brugge. Dit markeerde het begin van een lange lijdensweg. Na een dag in de gevangenis van Sint-Gillis, werd hij overgeplaatst naar Keulen. Daarna kwam hij terecht in het tuchthuis van Grosz in Opper-Silezië. Op 1 november 1944 werd hij van daaruit naar het concentratiekamp van Grosz-Roszen gestuurd, een zijvertakking van Grosz. De laatste bestemming was het kamp van Bautzen, berucht als uitroeiingskamp. Hier werd hij gedwongen tot zwaar werk en kreeg hij onvoldoende voeding. Hij werd een eerste keer ziek door ondervoeding, maar herstelde. Helaas maakte het zware werk hem opnieuw ziek, en ditmaal kon hij niet meer herstellen. Kort voor de bevrijding stierf hij door uitputting.

(Valse) hoop

Lange tijd was er hoop dat de geliefde aanvoerder van AS Oostende, Georges Hinderijckx, veilig zou terugkeren. Maar naarmate meer en meer gedeporteerden terugkwamen zonder nieuws groeide de teleurstelling. Toen begonnen er geruchten te circuleren dat de stoere speler van ASO het slachtoffer was geworden van de onmenselijke behandeling in een Duits concentratiekamp. De meeste mensen wilden het niet geloven, totdat August Heyvaert, één van de 300 gedeporteerden uit Grozs-Roszen, bevestigde dat Hinderijckx begin maart 1945 was overleden. Heyvaert zelf had aan de dood kunnen ontsnappen dankzij een riskante ontsnapping uit het kamp. Toen hij wist te ontsnappen, leefden er nog maar 88 van zijn oorspronkelijke 300 metgezellen!

Stolpersteine

De Struikelsteen die ingehuldigd werd voor George Hinderijckx

Stolpersteine, ook bekend als Struikelstenen, zijn messing herdenkingssteentjes die sinds 1992 door kunstenaar Gunter Demnig worden gemaakt. Ze dienen als een eerbetoon aan de slachtoffers van het naziregime tijdens en rond de Tweede Wereldoorlog. Deze stenen worden in de stoep geplaatst voor de laatste woning van de slachtoffers. Elk steentje bevat de naam van een slachtoffer, gevolgd door hun geboortejaar, de plaats en datum van hun arrestatie door of namens het regime, indien van toepassing. Het steentje vermeldt ook de plaats en datum waar het slachtoffer werd vermoord of is overleden. In heel Europa zijn er nu meer dan 100.000 Stolpersteine gelegd. Het idee achter deze Struikelstenen is dat "mensen pas echt worden vergeten als hun naam is vergeten." Dit principe vormt de basis voor een van de grootste kunstwerken in Europa, bedoeld om ervoor te zorgen dat we de slachtoffers nooit vergeten.

Om 16u werd de Struikelsteen ingehuldigd aan de woning in de Zwaluwenstraat, het huis in Oostende waar Georges Hinderijckx opgepakt werd.

De plechtigheid werd bijgewoond door heel wat familie van de vroegere ASO-speler. Op de foto zie je zijn zonen Danny (links) en Anthony 'Tony' (rechts) met in het midden kleinzoon George die de naam van zijn grootvader erfde.

vrijdag 23 februari 2024

dinsdag 24 februari 1914 (Mardi Gras 1914)

Vriendschappelijke wedstrijd België - Engeland

Bovenaan: Armand Swartenbroeks, Joseph Thys, Fernand Brichant, Charles Cambier, Gaston Hubin, Maurice Decoster
Onderaan: Joseph Mush, Ferdinand Wertz, Sylva Brébart, Fernand Nissot, Jan Van Cant
Foto uit het Gulden Boek van de KBVB

In een bomvol Stade Longchamps te Ukkel zien 10.000 toeschouwers een jonge Prins Léopold, vergezeld van zijn vader Koning Albert I, om 14u30 de aftrap geven van de wedstrijd tussen België en Engeland. Het hoog bezoek op het veld van Léopold Club de Bruxelles was aanvankelijk eerder onzeker doordat Koning Albert I kort daarvoor zijn arm gebroken had na een val van zijn paard.

Koning Albert I en Prins Léopold betreden het veld met in hun kielzog Baron Édouard de Laveleye, de allereerste Bondsvoorzitter van de KBVB. Vlak achter hem de heer Dupuich, voorzitter van Léopold Club de Bruxelles.
(foto uit eigen collectie)

Koning Albert (met zijn arm in het verband) en Prins Leopold aan de Eretribune
(foto uit eigen collectie)

Het begin van de wedstrijd ziet er veelbelovend uit, de debuterende doelman Fernand Brichant (vader van de later bekende tennisspeler Jacky Brichant) houdt aanvankelijk goed stand samen met het verdedigende duo Armand Swartenbroeks en Gaston Hubin. Ook wanneer de Britten snel counteren op een eerste hoekschop van de Belgen weet Swartenbroeks de rechtsmidden van de Engelsen af te blokken. Aan de overzijde vlamt Jan Van Cant op de dwarsligger en op de paal. Bij een derde poging gaat een voorzetschot van de sluipschutter van Racing Mechelen rechtstreeks binnen of zou Sylva Brébart de bal toch nog met de kop geraakt hebben. Hoe dan ook, België komt op voorsprong met 1-0 tegen de beste ploeg ter wereld! Nog voor de rust eist de Britse kwaliteit haar tol en wordt het 1-2 via William Moore en Ivan Sharpe. Het duo Swartenbroeks en Hubin waren volgens de reporter van La Vie Sportive outstanding, terwijl Charles Cambier dan weer niet genoeg bijsprong vanuit het middenveld.

Na de pauze komt de Belgische verdediging nog zwaarder onder druk te staan en moeten ze plooien. Het wordt helemaal kritiek wanneer Van Cant bij een 1-4 stand uitvalt met een knieblessure en de Belgen verder moeten met met tien man. De Engelse aanvoerder Vivian Woodward (Chelsea) speelt een superieure wedstrijd die uiteindelijk eindigt op een 1-8 eindstand!

Beide kapiteins op de voorpagina van La Vie Sportive (23 feb. 1914)

woensdag 24 januari 2024

25 januari 1914

Vriendschappelijke wedstrijd Frankrijk – België

Voor de eerste keer speelde de Franse nationale ploeg buiten Parijs. Het was in het stadion Avenue de Dunkerque, van Olympique Lillois, waar ze het tegen het Belgische nationale elftal opnam. Na een spectaculaire wedstrijd die grotendeels werd gedomineerd door de superieure Belgen, was het toch Frankrijk die met 4-3 won.

Het Belgisch elftal
bovenaan: Coach Charles Bunyan, Joseph Thys, Fernand Nisot, Henri Leroy, Oscar Verbeeck, Maurice Decoster, Gaston Hubin
onderaan: Joseph Musch, Ferdinand Wertz, Jean Van Cant, Sylva Brébart, Georges Hebdin
© Source gallica.bnf.fr / BnF

Voor Frankrijk stond vast dat het een zware taak zou worden: ze moeten het voor de 11e keer opnemen tegen het briljante Belgische team. In hun vorige ontmoetingen wonnen de Fransen slechts één keer en verloren ze zeven keer.
Een lijstje met wat vooraf ging:

1904 België - Frankrijk 3-3 (eerste officiële wedstrijd België)
1905 België - Frankrijk 7-0
1906 Frankrijk - België 0-5
1907 België - Frankrijk 1-2
1908 Frankrijk - België 1-2

1909 België - Frankrijk 5-2
1910 Frankrijk - België 0-4 (hattrick van Cercle Brugge speler Alphonse Six)
1911 België - Frankrijk 7-1
1912 Frankrijk - België 1-1
1913 België - Frankrijk 3-0

Voor deze wedstrijd in Rijsel worden er speciale treinen vanuit Parijs en Brussel ingelegd. Een Belgische krant lanceert zelfs een campagne "Allemaal naar Lille op 25 januari", met vertrekken vanuit verschillende Belgische steden. Zo stuurt Stad Roeselare een delegatie van 30 supporters. De toeristische vereniging "Vrienden van Rijsel" stelt zich ter beschikking van Belgen en Parijzenaren voor een rondleiding door de stad vóór aanvang van de wedstrijd en biedt na de wedstrijd een lunch aan voor buitenlandse journalisten in het Grand Hôtel Rue Faidherbe. Het stadion dat om 13.15 uur opende was bereikbaar met trams die vanaf het station vertrokken. De prijs van een ticketje voor de wedstrijd lag tussen de 1 en 5 Franse Frank, een prijs die werd betaald door bijna 5000 toeschouwers.

Foto uit La Vie au grand air (1914)

De opstelling van de beide teams:

La Vie Sportive, 24 januari 1914

Het Belgische elftal - La Vie Sportive, 24 januari 1914

Alphonse Six, de Belgische spits van Olympique Lillois is er jammer genoeg niet bij omdat hij geschorst is door de Belgische Voetbalbond. In het seizoen 1912/1913 kreeg hij een aanbieding van de succesvolle club Union Saint-Gilloise. Union beloofde hem niet enkel een plaats in de ploeg, maar ook een job. Toen deze laatste belofte werd ingetrokken, weigerde Six naar Union te trekken, hield voet bij stuk en weigerde nog voor de Brusselse ploeg te spelen. Union dreigde met een boete en op basis van interne reglementeringen werd de speler door de Belgische voetbalbond geschorst. Zijn veelbelovende loopbaan als voetballer kreeg zo een onverwachte negatieve wending. Gelukkig kwam het Franse Olympique Lillois te hulp. Het voetbaltalent van Six was ook bekend in Noord -Frankrijk vermits Cercle daar regelmatig tornooien en vriendschappelijke wedstrijden speelde. De wraak was zoet want in het voetbaljaar 1913/14 werd Six de eerste Belgische speler die een buitenlandse kampioenstitel behaalde!

Alphonse Six

Om 14u37 gaf de Engelse scheidsrechter het startsein. Acht minuten later stonden de Belgen al 2-0 voor, dank zij doelpunten van Van Cant (‘6) en Brébart. Het leek een makkelijke overwinning te worden tot een overtreding van Hubin een penalty opleverde voor de Fransen, Hanot van US Tourcoing zette de strafschop om (’16). En in minuut 24 kon Jourde (Vitry) al gelijkmaken. Een klein kwartier later zette diezelfde Etienne Jourde (Vitry) de 3-2 op het bord, maar nog in dezelfde minuut bracht Joseph Thys de stand terug in evenwicht. Met een spectaculaire 3-3 werd een einde gemaakt aan de eerste helft, volgens de aanwezige pers nam een zeer gestructureerd België het vooral op tegen een schitterende Franse doelman Chayriguès (Red Star). In de tweede helft scoorde Dubly (RC Roubaix) nog een Frans doelpunt (4-3, 65e). Bij deze actie brak de Belgische doelman Henry Leroy de pink van zijn linkerhand, verdediger Oscar Verbeeck moest Leroy vervangen in het doel.

Volgens het Franse tijdschrift ‘La vie au grand air’ waren de Belgen superieur in alle 3 de linies, afgezien van de keeper Leroy die slecht was. De doelpunten van het Franse team waren meer te danken aan het gestuntel van de doelman (en het half bevroren veld) dan door eigen initiatief. De Belgen hadden het vooral over de prestaties van Fransman Chayriguès, één van de eerste doelmannen die zich in zijn hele strafschopgebied bewoog en over de lenigheid van een kat beschikt, hij kreeg dan ook een staande ovatie van het publiek.

Foto uit La Vie au grand air, 31 januari 1914

Voor de stad Rijsel was de eerste Frankrijk - België die niet in Parijs gespeeld werd een groot succes dat jammer genoeg geen vervolg zou krijgen. Lille won in april 1914 wel nog de ‘Trophée de France’, maar met de uitbraak van Wereldoorlog 1 werd de dynamiek van het voetbal in het noorden van Frankrijk verbroken. Rijsel is daarna nooit meer gastheer geweest van het Franse nationale team.

vrijdag 10 november 2023

11 november 1948: Opening Drie Lindenstadion in Watermaal- Bosvoorde

het Drie Lindenstadion aan de Léopold Wienerlaan 60 in Watermaal-Bosvoorde - © Nico Dewaele

Toen het stadion van Racing Club de Bruxelles, het stade du Vivier d’Oie (De Ganzenvijver) in Ukkel, na de Tweede Wereldoorlog te klein en te verouderd was geworden, werd in Watermaal-Bosvoorde gestart met de bouw van een nieuw stadion die ruimte moest bieden aan 40.000 toeschouwers. Geen duizenden zitjes, wel een betonnen onoverdekte kuip met staanplaatsen langs drie zijden van het veld en een hoofdtribune met zitplaatsen langs de overblijvende zijde.

Met het idee dat de club met stamnummer 6 voor altijd succesvol zou blijven werd het ietwat megalomane stadion op 11 november 1948 ingehuldigd met een vriendschappelijke wedstrijd tegen AC Torino, toen gekend als Il Grande Torino. Zo’n 40.000 toeschouwers zagen Torino met 0-3 winnen. Het was tevens de enige keer dat het stadion ooit vol zou zitten. (In mei 1949 zou het gehele elftal van Torino omkomen in de vliegtuigramp bij Superga! Van het toentertijd wellicht beste team van Europa overleefde geen enkele speler de ramp, in totaal vonden 31 mensen de dood!)

Racing bleek echter niet meer de kampioensploeg van weleer en trok dan ook nog weinig publiek. Het zakte in de jaren ’50 weg tot in de derde klasse. Vanaf 1954 slaagde de club er niet meer in om het stadion af te lossen en verhuisde daarom naar het Heizelstadion (nu Koning Boudewijnstadion). In 1963 zou Racing Club fusioneren met de Elsense ploeg White Star AC. Tegenwoordig wordt er nog altijd gevoetbald in het stadion, nu speelt door RRC Boitsfort er.

Wanneer we in 2020 een bezoekje brachten aan het oude stadion hadden we vooraf al eens gekeken op Google Earth waar we het voetbalveld juist zouden kunnen vinden. Hoewel we de locatie min of meer kenden reden we toch een kwartiertje rond voor we prijs hadden. Het stadion ligt namelijk in een woonwijk perfect verscholen achter bomen, struiken en een aarden wal en daarenboven ligt ook nog eens in een soort kuil. Een unieke voetballocatie die in 2010 gelukkig beschermd monument werd.

woensdag 1 november 2023

1 november 2023: 100 jaar Bosuilstadion Antwerpen

Toen het stadion van Antwerp FC aan de Broodstraat in de jaren 1920 te klein werd besloot men om een nieuw stadion te bouwen in de Antwerpse voorstad Deurne nabij de 17e-eeuwse herberg ‘De Boschuil’.

herberg 'De Boschuil' (oude foto uit eigen collectie)

De bouw begon met het uitgraven van een vijver waarvan de aarde werd gebruikt als fundament voor de staantribunes en de ‘kleine’ tribune 2 (het enige nu nog originele deel van het stadion, zij het niet meer toegankelijk). De aanvankelijke capaciteit was 38.000, maar deze werd op vraag van de Voetbalbond in twee stappen verhoogd - de eerste in 1937 en de tweede in 1956 - tot een maximum van 60.000.

De oorspronkelijke tribune 1 (postkaart uit eigen collectie)

Het Bosuilstadion werd officieel geopend op 1 november 1923 met een interland tussen België en Engeland. Het werd 2-2 en de Engelse nationale ploeg leed voor het eerst puntenverlies op het Europese continent.

In de eerste decennia was het Bosuilstadion de standaard locatie voor de regelmatige interlands tussen België en Nederland. In die jaren kreeg het stadion de bijnaam "De hel van Deurne". De laatste van deze wedstrijden dateert echter al van 1977, daarna verhuisde de Belgische Voetbalbond de interlands van België naar het Heizelstadion.

3 april 1938 Publiek dat wegens de grote drukte op het veld dreigt terecht te komen, wordt door de politie teruggedrongen bij de wedstrijd België - Nederland. - foto KNVB (rechtenvrij)

Vanaf de jaren ’80 raakte het stadion in verval en hoewel er in 1991 een nieuwe tribune met 800 business seats werd gebouwd, moest het stadion aan het begin van het seizoen 1997/98 tijdelijk gesloten worden vanwege die vervallen staat.

Intussen had Antwerpen de kans gemist om gaststad te worden op het Euro 2000-toernooi. Vertragingen in het ontwerp en de financiering van een nieuw stadion, dat het Bosuilstadion moest vervangen, leidden er uiteindelijk toe dat alle plannen werden geannuleerd.

In 2015 kwam de redding in de persoon van Paul Gheysen en zijn bedrijf Ghelamco. Hij bouwde in 2017 een gloednieuwe hoofdtribune. Niet enkel de fans kregen toen meer comfort, ook de elftallen van de tegenstanders. Tot dan moesten die zich omkleden in de oorspronkelijke bezoekerskleedkamer van 1923. Ondertussen is ook tribune 4, de zuidtribune, opnieuw gebouwd.

Ook de nog resterende tribunes zou Paul Gheysen onder handen willen nemen en heropbouwen, want wie nu naar een voetbalwedstrijd van Royal Antwerp FC kijkt of gaat kijken wordt steeds geconfronteerd met het desolate beeld van de lege Tribune 2. Die verbouwingen zitten echter in het slop door een dispuut tussen Paul Gheysens en Tania Mintjens die eigenares is van de grond onder Tribune 2.

Wordt zeker vervolgd…